Trong mỗi ngôi trường, ở mỗi bục giảng, chúng ta thường nghe thấy những lời nói của thầy cô, và hẳn nhiên, những lời nói đó được xem như là ánh sáng dẫn đường cho các em học sinh. Thế nhưng, xin hãy dừng lại một chút để suy ngẫm: có phải mọi lời nói đều xứng đáng là “tấm gương” phản chiếu những giá trị tốt đẹp hay không? Chắc chắn rằng, ở đâu đó, vẫn có những “nhà giáo” khiến cho từ “nhà” trở nên khá mơ hồ, khi mở miệng ra là “mày – tao”, “chúng mày”, “chúng bay”. Và rồi, đằng sau những từ ngữ đó, chúng ta có thể cảm nhận được một bầu không khí “sư phạm” không thể nào “mô phạm” hơn!

Hãy cùng nhau đặt câu hỏi: điều gì xảy ra với những người bảo rằng họ đang “dạy dỗ” nhân cách của học sinh tử tế khi họ lại sử dụng những “từ ngữ chợ búa”? Chà, không phải ai cũng có khả năng lấp đầy khoảng trống giữa lý thuyết đẹp đẽ và thực tế đáng buồn ấy. Khi một người thầy nói “các em”, học trò cảm thấy chút tự tôn. Nhưng nếu ngược lại, nhận được “mày – tao”, liệu có ai trong chúng ta cảm thấy tôn trọng không?

Có thể bạn sẽ tự nhủ rằng “học trò giờ quen rồi” hay “cứ cho là chuyện thường”. Nhưng hãy nhớ, những vết thương tâm lý không bao giờ tìm được bác sĩ để chữa trị. Chúng nằm im lìm trong tâm hồn các em, âm thầm lớn lên theo thời gian, và có khi nào bạn nghĩ rằng một lời nói vô tình lại trở thành nguyên nhân của những cuộc khủng hoảng tinh thần về sau không?

Mô phạm - một thuật ngữ cần xem xét lại!

Quay trở lại vấn đề, không ai ép buộc bạn trở thành giáo viên. Nhưng nếu đã chọn con đường ấy và đặc biệt là đã có lương từ ngân sách, thì bạn cần có trách nhiệm giữ gìn chuẩn mực. Không ai chấp nhận một bác sĩ vào phòng mổ với tay đầy vi trùng, và cũng không ai chấp nhận “thầy cô” với thứ ngôn ngữ bẩn thỉu. Điều này thật ấm lòng khi nghĩ đến các bậc phụ huynh, những người hẳn đang đặt trọn vẹn niềm tin vào sự giáo dục cho con mình. Đâu dễ gì để những bậc phụ huynh cam tâm gửi gắm đứa con của mình cho ai đó chỉ biết “mày – tao”?

Hãy nhớ rằng, một câu nói thô tục có thể phá hỏng cả sự nghiệp. Một lời nhắc nhở nhẹ nhàng thôi, nhưng lại có thể tạo nên một tiền lệ độc hại. Học trò sẽ nghĩ chửi mắng và xưng hô thiếu tôn trọng là điều bình thường. Vậy thì, giá trị nhân cách sẽ ở đâu khi mà ngôn từ của giáo viên lại phản cảm đến thế?

Những hệ lụy khôn lường từ ngôn từ xấu

Ngôn từ có sức mạnh rất lớn. Hiện thực cho thấy rằng, nếu một thầy giáo không biết kiểm soát ngôn từ của mình, thì kèm theo đó là cái nhìn từ xã hội sẽ dần dần xa lạ. Phụ huynh và xã hội sẽ mất dần sự tôn kính dành cho nghề giáo mà nước nhà đã dành nhiều công sức củng cố suốt bao năm qua. Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao một giáo viên lại có thể thay đổi cuộc đời của học sinh không? Câu trả lời nằm ở những lời nói đẹp và trong trẻo mà họ lựa chọn.

Đừng nghĩ rằng đây là chuyện nhỏ nhặt. Không! Đây không phải yếu tố phụ mà là điều cốt lõi trong việc giáo dục. Tôn trọng là một lựa chọn, không phải bản năng. Khi “mày – tao” đã trở thành thói quen trong lời nói của bạn, thì đừng hi vọng rằng nhân cách của học trò sẽ được hình thành tốt đẹp.

Cảnh tỉnh cho những ai còn “mày – tao”

Gửi đến những ai vẫn quen miệng với “mày – tao” khi nói chuyện với học trò: Bạn có thể có giọng nói hay, có thể có thành tích xuất sắc, nhưng có bao giờ bạn nghĩ rằng chỉ cần một vài câu nói thiếu tôn trọng sẽ khiến cho mọi công sức bấy lâu nay của bạn trở nên vô nghĩa? Một “vết đen” trong sự nghiệp nhà giáo của bạn, chắc chắn là điều mà bạn không mong muốn.

Hãy thử nhìn lại bản thân. Nếu bạn là một nhà giáo và đã khoác lên mình chiếc áo bền bỉ, hãy nên biết giữ gìn lời ăn tiếng nói, nếu không thể nói ra những điều mô phạm, hãy ít nhất cố gắng im lặng trước khi phát ngôn những câu làm tổn thương học trò.

Nhà giáo là hình mẫu, không phải là những tay anh chị đầu đường xó chợ. Vậy nên, hãy để ngôn từ của bạn sạch sẽ như phấn trắng trên bảng, và trong sáng như tấm bảng mới được lau chùi. Lời nói của người thầy không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn là văn hóa, nhân cách và phẩm giá. Hãy không để những lời nói thiếu tôn trọng tự vắt mình ra khỏi danh dự mà bạn đang cố gắng duy trì.

Nếu những giáo viên vẫn giữ thói quen “mày – tao” này, thì thực sự đã đến lúc chúng ta nên cắt bỏ nó như cắt bỏ một khối u độc. Chúng ta cần phải trả lại sự trong sáng cho môi trường giáo dục, cần phải để nghề giáo trở về với phẩm giá cao quý mà nó xứng đáng nhận được. Đừng chỉ mãi đứng trên bục giảng với những lời lẽ khó nghe, hãy cùng nhau góp phần xây dựng một thế hệ học sinh biết tôn trọng và yêu quý giáo viên, bắt đầu từ chính những thầy cô.